Siklofosfamid nedir?
Siklofosfamid, miyelom tedavisinde kullanılan bir kemoterapi ilacıdır. Alkilleyici ajanlar adı verilen bir kemoterapi ilacı sınıfına aittir.
Nasıl çalışır?
Siklofosfamid, miyelom hücreleri içindeki DNA'ya zarar vererek çalışır. DNA'ya zarar vermek miyelom hücrelerinin çoğalmasını durdurur ve ölümlerine neden olur.
Siklofosfamid nasıl verilir?
Siklofosfamid tablet olarak veya damardan (damar içine) verilebilir. Miyelomda en sık tablet şeklinde kullanılır. Siklofosfamid en sık olarak, örneğin immünomodülatör ilaç (IMiD) talidomid ve steroid deksametazon (CTD) veya proteazom inhibitörü ilaç bortezomib (Velcade®) ve deksametazon (VCD) gibi diğer miyelom önleyici ilaçlarla kombinasyon halinde verilir. Siklofosfamidi reçete edildiği şekilde almak için talimatları izlemeniz önemlidir. Aldıktan kısa bir süre sonra hastalanırsanız veya bir dozu atlarsanız, bir sonraki dozu almadan önce tavsiye için derhal doktorunuzla iletişime geçmelisiniz.
Tabletler tercihen aç karnına su ile bütün olarak yutulmalıdır. Hazımsızlık veya mide tahrişinden şikayetçiyseniz, tabletleri yemekle birlikte alabilirsiniz.
Sabahları siklofosfamid almalı ve gün boyunca bol miktarda sıvı içmelisiniz. Bu, mesanenizi boşaltmaya ve mesane astarını tahriş edebilecek siklofosfamid birikmesini önlemeye yardımcı olacaktır. Siklofosfamid alırken idrarınızda herhangi bir kan varsa, derhal doktorunuza başvurunuz.
Siklofosfamid 50 mg tabletlerde gelir. Doktorunuz sizin için doğru siklofosfamid dozunu hesaplamak için boyunuzu ve kilonuzu sorabilir veya ölçebilir.
Siklofosfamid ile ilgili diğer bilgiler
Kadınlar hamile ise siklofosfamid almamalıdır ve doğmamış bir bebeğe zararlı olması beklendiğinden siklofosfamid alırken hamile kalmamalıdır.
Bu, çocuk doğurma potansiyeline sahip bir kadınsanız veya bir erkekseniz ve eşiniz çocuk doğurma potansiyeline sahip bir kadınsa, tedavi sırasında ve tedavi bittikten sonraki bir yıla kadar etkili doğum kontrol yöntemlerini kullanmanız gerektiği anlamına gelir.
Siklofosfamidin olası yan etkileri
Siklofosfamid, hastadan hastaya önemli ölçüde değişebilen bir dizi olası yan etkiye sahiptir. Herhangi bir yan etkiyi, derhal tedavi edilebilmesi veya yönetilebilmesi için mümkün olan en kısa sürede doktorunuza veya hemşirenize bildirmeniz önemlidir.
Siklofosfamidin yan etkileri genellikle vücudun kıl folikülleri, kemik iliği, deri ve ağız astarı ve sindirim sistemi gibi hızla çoğalan hücrelerin bulunduğu kısımlarını etkiler.
Doğurganlık üzerindeki etkiler
Siklofosfamid, hamile kalma veya çocuk sahibi olma yeteneğinizi etkileyebilir. Bunun sizi nasıl etkileyebileceği ve seçenekleriniz hakkında doktorunuzla veya hemşirenizle konuşun. Siklofosfamidin kadınlarda erken menopoza neden olması da mümkündür.
Bulantı, kusma ve iştah kaybı
Siklofosfamid, tedaviyi aldıktan 2-3 saat sonra başlayabilen ve 24 saate kadar sürebilen bulantı ve/veya kusmaya neden olabilir. Bulantı ve kusmayı önlemek veya azaltmak için size hastalık önleyici (kusma önleyici) ilaçlar verilebilir. Bunları hasta hissedene kadar beklemek yerine reçete edildiği gibi almalısınız. Çeşitli anti-emetik türleri mevcuttur, bu nedenle, sahip olduğunuz etkili değilse, doktorunuzdan başka bir tane denemesini isteyin. Özellikle kusuyorsanız, su kaybını önlemek için içmeye devam etmelisiniz. Kusma uzun sürerse ve hiçbir şeyi azaltamıyorsanız, tavsiye için doktorunuza veya hemşirenize başvurmalısınız. Bazen, siklofosfamid tat ve koku alma duyunuzu değiştirebilir ve bu da iştahsızlık, mide bulantısı ve/veya kusmanıza neden olabilir. Genellikle geçicidir ve tedavinizi bitirdiğinizde ortadan kalkar.
Düşük kan sayımı
Siklofosfamid, kanınızdaki kırmızı kan hücrelerinin, beyaz kan hücrelerinin ve trombositlerin sayısında azalmaya neden olabilir. Bu anemi ve yorgunluğa neden olur, ayrıca sizi enfeksiyona karşı daha duyarlı hale getirir ve kanama riskinizi artırır. Bu yan etkileri hafifletmeye ve kan hücresi sayınızı artırmaya yardımcı olacak destekleyici tedaviler verilebilir.
İshal
Çoğu durumda, ishal geçicidir ve tedavi bittiğinde normal bağırsak düzeniniz geri döner. Dehidrasyonu önlemek için bol sıvı alıp çok baharatlı veya yağlı yiyeceklerden de oluşan dengeli bir diyet yapmalısınız. Size anti-ishal tedavisi reçete edilebilir ve ishaliniz şiddetliyse, damla yoluyla intravenöz sıvılara da ihtiyacınız olabilir.
Ağız ve boğaz ağrısı
Siklofosfamid bazen ağız ülseri ve ağız enfeksiyonları ile sonuçlanabilen ağız ve boğaz ağrısına (oral mukozit) neden olabilir. Bu bazen yemeyi, içmeyi ve yutmayı zorlaştırabilir.
Mukozitiniz varsa iyi ağız hijyeni sağlamalısınız. Hemşireniz size ağzınıza nasıl bakım yapacağınızı ve gargaralar, fırçalar veya köpük çubuklarla nasıl temiz tutacağınızı gösterecek ve söyleyecektir. Doktorunuz gerekirse ağrı kesici de reçete edebilir. Yeme ve içme zorlaşırsa, normal yeme ve içmeye devam edene kadar damardan sıvı ve/veya besin takviyelerine ihtiyacınız olabilir.
Siklofosfamid ile en sık kullanılan ilaçlar hakkında bilgi edinin:
Tedavinizle ilgili herhangi bir sorunuz varsa, doktorunuz veya hemşirenizle konuşun. Kişisel durumunuzla ilgili sorularınız varsa sorabileceğiniz en iyi kişiler onlardır. Bu yazıdaki bilgiler onların tavsiyelerinin yerini almaz.