Neuromyelitis Optika (NMO), merkezi sinir sistemi (MSS) üzerinde etkili olan bir otoimmün hastalıktır. Bu hastalık, optik sinirler ve omuriliğin beyaz cevherini etkileyen akut bir inflamatuar durumdur. Hastalık, vücudun bağışıklık sistemi hücrelerinin yanlışlıkla kendi hücrelerine saldırması sonucu meydana gelir. NMO ayrıca Devic hastalığı olarak da bilinir.
NMO hastalığı, nörolojik semptomların hızlı bir şekilde ilerlemesiyle karakterizedir. Hastalık, optik sinirlerin yüzde 90'ını etkileyerek görme kaybına neden olur. Ayrıca omuriliği etkileyerek kollarda ve bacaklarda güçsüzlük, hissizlik, idrar veya bağırsak kontrolünün kaybı gibi semptomlara neden olabilir.
NMO, bağışıklık sistemi hücreleri tarafından saldırıya uğrayan bir protein olan aquaporin-4 (AQP4) adlı bir proteine karşı oluşan antikorların varlığıyla tanımlanır. Bu antikorlar, MSS'te bulunan AQP4 proteinine bağlandığında inflamasyona ve hasara neden olur.
NMO, Multiple Skleroz (MS) hastalığına benzer semptomlar gösterse de, farklı bir hastalıktır. NMO, optik sinirleri ve omuriliği etkilerken, MS beyin ve spinal kordu etkiler.
NMO Belirtileri
NMO belirtileri, hastalığın hangi bölgeyi etkilediğine bağlı olarak değişebilir. En sık görülen semptomlar arasında şunlar yer alır:
- Görme kaybı: Optik sinirlerin hasarı, bir veya her iki gözde ani ve ağrısız görme kaybına neden olabilir.
- Göz ağrısı: Görme kaybının yanı sıra, hastalar genellikle göz ağrısı, göz çevresinde hassasiyet veya gözlerin kızarması gibi semptomlar yaşarlar.
- Omurilik hasarı: NMO'nun bir diğer semptomu, omuriliğin hasarıdır. Omurilik hasarı, bacaklarda güçsüzlük, hissizlik ve idrar veya bağırsak kontrolünün kaybına neden olabilir.
- Koordinasyon problemleri: NMO hastaları, koordinasyon bozukluğu yaşayabilirler. Bu durum, yürüme, denge kaybı ve titreme gibi belirtilerle kendini gösterebilir.
- Beyin hasarı: Bazı NMO hastaları, beyin hasarı nedeniyle baş ağrısı, kusma ve bilinç kaybı gibi semptomlar yaşayabilirler.
- Yorgunluk: NMO hastaları, sık sık yorgunluk ve halsizlik hissi yaşarlar. Bu semptomlar, günlük aktiviteleri yapmalarını zorlaştırabilir.
NMO Tanısı
NMO tanısı, semptomlar, beyin ve omurilik görüntüleme testleri ve antikor testi gibi çeşitli faktörlere dayanır. NMO tanısı koymak için, doktorlar genellikle beyin ve omurilik MR görüntüleme testleri, beyin omurilik sıvısı testleri ve kan testleri yaparlar.
Antikor testi, kan örneğinde aquaporin-4 antikorlarının varlığını tespit etmek için yapılır. NMO hastalarının yaklaşık %75'inde aquaporin-4 antikorları pozitif çıkar.
NMO Tedavisi
NMO tedavisi, hastalığın şiddetine ve semptomlara göre değişebilir. Hastalığın ataklarına yönelik tedavi, genellikle kortikosteroidlerin (anti-enflamatuar ilaçlar) kullanımını içerir. Bunun yanı sıra, immünsupresif ilaçlar da (bağışıklık sistemini baskılayan ilaçlar) atakları önlemek için kullanılabilir.
Bazı hastalarda, plazmaferez (kanın plazma kısmının değiştirilmesi) veya intravenöz immünglobulin (IVIG) gibi tedaviler de uygulanabilir.
NMO hastaları, semptomları kontrol etmek için ayrıca semptomatik tedaviler alabilirler. Örneğin, göz ağrısı ve görme kaybı için ağrı kesiciler ve anti-enflamatuar ilaçlar kullanılabilir.
NMO Önleme
NMO'nun kesin nedeni bilinmemektedir, bu nedenle hastalığın önlenmesi zordur. Ancak, hastalıkta immün sistem aktivasyonunu artıran faktörlerin farkındalığı, hastalığın ilerlemesini yavaşlatabilir.
Sigara kullanımı, stres ve enfeksiyonlar gibi faktörler, NMO ataklarını tetikleyebilir. Bu nedenle, NMO hastalarının bu faktörleri önlemeleri veya en aza indirmeleri önemlidir.
Sonuç
Neuromyelitis optika spectrum disorder (NMO), nadir görülen bir nörolojik hastalıktır. NMO, beyin, omurilik ve optik sinirleri etkileyen bir otoimmün hastalıktır. Hastalık, erken teşhis ve tedavi ile yönetilebilir. Ancak, teşhis edilmesi zor olabileceği için, hastalığın semptomlarını tanımak ve tedavi edilmeleri için doktora danışmak önemlidir.
NMO semptomları arasında görme kaybı, uyuşukluk, güçsüzlük, yorgunluk ve idrar inkontinansı yer almaktadır. NMO tanısı, semptomlar, beyin ve omurilik görüntüleme testleri ve antikor testi gibi faktörlere dayanır. NMO tedavisi, kortikosteroidler, immünsupresif ilaçlar, plazmaferez veya intravenöz immünglobulin gibi tedavileri içerir.
Hastalığın nedeni tam olarak bilinmese de, sigara kullanımı, stres ve enfeksiyonlar gibi faktörlerin NMO ataklarını tetikleyebileceği bilinmektedir. Bu nedenle, hastaların bu faktörleri önlemesi veya en aza indirmesi önemlidir.
NMO hastaları, semptomları kontrol etmek için semptomatik tedaviler de alabilirler. Ancak, doktorlarına danışmadan ilaç alınmaması gerektiği unutulmamalıdır.
Sonuç olarak, NMO'nun erken teşhis edilmesi ve tedavi edilmesi, hastalığın ilerlemesini önlemeye yardımcı olabilir. Hastaların, semptomları kontrol etmek için doktorlarıyla işbirliği yapmaları ve sağlıklı bir yaşam tarzı sürdürmeleri de önemlidir.
Tedavinizle ilgili herhangi bir sorunuz varsa, doktorunuz veya hemşirenizle konuşun. Kişisel durumunuzla ilgili sorularınız varsa sorabileceğiniz en iyi kişiler onlardır. Bu yazıdaki bilgiler onların tavsiyelerinin yerini almaz.