Miyelom nedir?
Multipl miyelom veya aktif miyelom olarak da bilinen miyelom, kemik iliğindeki plazma hücrelerinden kaynaklanan kan kanseri türüdür.
Miyelomda plazma hücreleri kanserli hale gelir (bazen kötü huyludur). Bu, kontrolsüz bir şekilde çoğaldıkları ve yararlı bir işlevi olmayan paraprotein olarak bilinen tek tip antikordan büyük miktarda ürettikleri anlamına gelir.
Yanan miyelom, bir dizi koşulun bir parçasıdır ve hem aktif miyelom hem de belirsiz öneme sahip monoklonal gamopati (MGUS) ile ilişkilidir.Her üçü de plazma hücrelerinde değişiklikler içerir. Normalde kemik iliğinde bulunan bu hücreler, bağışıklık sisteminin bir parçasıdır. Normal plazma hücreleri, enfeksiyonla savaşmaya yardımcı olmak için antikorlar (immünoglobulinler olarak da adlandırılır) üretir.
Paraprotein molekülleri iki hafif zincir ve iki ağır zincirden oluşur. Bazı durumlarda, hafif zincirler ağır zincirler olmadan üretilebilir ve bunlar serbest hafif zincirler olarak bilinir.
Miyelom ile ilgili semptomların çoğu kemik iliğinde kanserli plazma hücrelerinin (miyelom hücreleri olarak da adlandırılır) birikmesi ve vücutta paraprotein veya serbest hafif zincirlerin varlığından kaynaklanmaktatır.
MGUS nedir?
Belirsiz öneme sahip monoklonal gammopati (MGUS) kanserli olmayan bir durumdur. MGUS'ta, anormal plazma hücreleri tarafından üretilen düşük paraprotein seviyeleri kanda bulunur. Hastaların normalde semptomları yoktur ancak miyelom gelişme riski biraz artmıştır.
Yanan miyelom nedir?
Yanan miyelom, genellikle miyelomun erken bir şeklidir. Bir süre sonra aktif miyeloma ilerler.
Yanan miyelomda, kemik iliğinde anormal plazma hücreleri tespit edilebilir ve kanda ve / veya idrarda anormal protein tespit edilebilir. Bununla birlikte, hastalar böbrek, bağışıklık sistemi veya kemik problemleriyle ilişkili olanlar gibi aktif miyelomla ilgili tipik semptomlara sahip değildir.
Genellikle yanan miyelomlu hastalar tedavi gerektirmez. Bununla birlikte, aktif miyeloma ilerleyebileceklerine dair işaretler için düzenli olarak izlenirler. Geçmişte, yanan miyelom bazen asemptomatik miyelom olarak adlandırılmıştır (“semptom yok” anlamına gelir). Bununla birlikte, yanan miyelom, semptomları olmayan ancak tedavi edilen aktif miyelom tipinden farklıdır.
Yanan miyelom nasıl teşhis edilir?
Yanan miyelom normalde semptomlara neden olmaz, bu nedenle rutin bir sağlık kontrolünden veya başka bir durum için kan testlerinden sonra sıklıkla tesadüfen saptanır. Kan testleri genel protein seviyesinin arttığını gösterebilir ve bu genellikle daha ileri testler isteyecektir. MGUS'lu hastalar düzenli olarak miyelomun erken belirtileri açısından test edilir.
Yanan miyelom tanısını doğrulamak için kan ve idrar testleri, görüntüleme taramaları ve kemik iliği biyopsileri de dahil olmak üzere testler ve araştırmalar yapılır.
Hastaların yanan miyelomu olduğunun teyit edilmesi için, anormal kan/idrar proteini sonuçlarına veya kemik iliğinde miyelom hücre yüzdesine veya her ikisine birden sahip olup olmadıklarına bakılmaktadır.
Yanan miyelomun aktif miyelomdan farkı nedir?
Yanan (asemptomatik) miyelom ve aktif miyelom karmaşık durumlardır ve hastadan hastaya değişir. Ancak, çoğu durumda farklılıklar şunlardır:
- Yanan miyelom genellikle tedavi edilmez. Tedavi yanan miyelom aktif miyelomaya ilerlediğinde başlatılır.
- Yanan miyelomu olan hastalar, normalde organ hasarının (kemik ağrısı veya anemi gibi) neden olduğu aktif miyelomda görülen semptomları yaşamazlar.
- Bazı hastalarda aktif miyelom vardır, ancak organ hasarından kaynaklanan hiçbir semptomu yoktur. Bu hastaların testlerine ve taramalarına (kemik iliğinde yüksek düzeyde miyelom hücresi veya yüksek düzeyde serbest hafif zincir veya taramalarda görülen daha fazla kemik hasarı kanıtına) dayalı olarak aktif miyelom olduğu kabul edilir. Buna asemptomatik aktif miyelom denir. Bu tip aktif miyelomu olan hastalar tedavi edilir.
Yanan miyelom aktif miyeloma dönüşecek mi?
Yanan miyelomu olan hastaların çoğu aktif duruma ilerleyecektir. Ancak bunun ne zaman alacağı hastalara göre değişir ve her hastada tam olarak ne zaman olacağını söylemek mümkün değildir.
Bazı hastalarda, için için yanan miyelom miyelomaya değil, AL amiloidozu gibi başka bir ilgili duruma ilerleyecektir.
Yanan miyelomun ilerleyip ilerlemediğini nasıl anlarım?
Hastalar, aşağıdakilere işaret edebilecek değişiklikler için düzenli olarak izlenir:
için için yanan miyelomlarının ileyleyip ilerlediğini düzenli olarak bu kan testleri ve taramaları yaptırmanız gerekecek;
- Paraprotein ve hafif zincir
- Böbrek fonksiyonu
- Kan kalsiyumu
- Anemi
- Bazı noktalarda taramalar veya kemik iliği biyopsisi
Paraproteinleriniz artarsa, hematoloji ekibi normalde tek bir okuma artışı yerine birkaç okumada kademeli bir artış arar. Teşhisinizden sonra başlamak için daha sık izleneceksiniz - örneğin, ilk birkaç yıl boyunca her üç ayda bir. İçin için yanan miyelomunuz stabil ise, izleme bundan sonra daha az sıklıkta olabilir. Test sonuçlarındaki değişikliklerin yanı sıra yeni semptomlar ortaya çıkabilir. Bunlara karşı dikkatli olmanız ve sağlık ekibinize bildirmeniz önemlidir. Belirtiler şunları içerebilir:
- Ağrı
- Tükenmişlik
- Ağırlık kaybı
- Tekrarlayan enfeksiyonlar
- Beklenmeyen kemik kırılmaları
Yanan miyelomun tedavisi nedir?
Çoğu durumda için için yanan miyelom tedavi edilmez. Bunun nedeni, için için yanan miyelomun tedavisinin faydalarının hala belirsiz olması ve tedavinin hastaları muhtemelen birkaç yıl boyunca potansiyel yan etkilere maruz bırakmasıdır.
Normalde tedavi, için için yanan miyelomunuz aktif miyelomaya dönüştüğünde başlar. Tedaviye başlama zamanlaması test sonuçlarına, semptomlara, komplikasyonlara ve diğer bireysel faktörlere bağlı olacaktır. Klinik araştırmalar, daha yüksek progresyon riski taşıyan yanan miyelomu olan bazı hastaların tedaviye erken başlandığında tedaviden fayda görebileceğini göstermiştir.
Yanan miyelom ne zaman aktif hale gelecek?
Belirtildiği gibi, için için yanan miyelom çok değişkendir ve her hasta farklıdır. Bir hastanın miyelomunun ne zaman aktif hale geleceğinden emin olmak mümkün değildir.
Uzun süredir yanan miyelomunuz varsa, aktif miyelomaya ilerleme riski daha düşüktür. Bu, zaman içinde izlenen için için yanan miyelom hastaları üzerinde yapılan çalışmalarla gösterilmiştir.
İlerlemenin nedenleri tam olarak anlaşılmamıştır. Bununla birlikte, bir kişinin için için yanan miyelomun aşağıdaki durumlarda aktif hale gelme olasılığı daha yüksek olabilir:
- Kemik iliğinde daha fazla miyelom hücresi
- Kanda daha fazla paraprotein veya hafif zincir
- Miyelom hücrelerinin genetiğindeki spesifik değişiklikler
Tanı ile başa çıkmak
Bu genellikle hastalar ve aileleri için zor ve belirsiz bir zamandır. Yanan miyelom miyelomdan bile daha nadirdir ve bir tanı ile uğraşmak tecrit edici hissedebilir. Bir hastaya yanan miyelomu olduğu söylenmesi de zor olabilir, ancak bu tedavi henüz önerilmemektedir.
Birçok hasta, hastane kliniğinde hemşireleriyle konuşmayı yararlı ve destekleyici bulmaktadır. Tedavi görmemenize rağmen, hastanenizdeki kanser destek hizmetlerine erişebilirsiniz.
Yanan miyelomla iyi yaşamaya yardımcı olabilecek şeyler vardır.
Belirsizlikle başa çıkmak
Yanan miyelom tanısının duygusal sağlığınız üzerinde önemli bir etkisi olabileceğini ve düzenli testlerinizin zamanı geldiğinde kaygının daha kötü olabileceğini fark etmeniz gerek. Bununla birlikte, düzenli testler, miyelomun herhangi bir etkisinin erken tespit edileceğine dair sizi temin etmeye yardımcı olabilir.
Pozitif kalmak
Pozitif kalmaya çalışmak ve normal yaşamak önemlidir. Bazı kötü günlerin olması sorun değil, ancak sürekli endişenin sizi ele geçirmesine izin vermemeye çalışın. Farkındalık gibi tamamlayıcı terapiler ve teknikler bazen yardımcı olabilir.
Dikkatli olmak
Ağrı, yorgunluk veya kilo kaybı gibi yeni semptomları hematoloji doktorunuza bildirin. Semptomların kontrol edilmesi önemlidir, ancak bunların miyelom ile ilgili olmayabileceğini hatırlamak önemlidir.